Winterpeen of wortel

Winterpeen of wortel
25 januari 2020

In de boodschappen van januari 2020 staat de wortel in de schijnwerper onder de noemer: winterpeen of wortel de held van de maand. Veel informatie daaruit heb ik gebruikt voor dit weetje, immers waarom het wiel opnieuw uitvinden terwijl dat al is gedaan.

Of je nu winterpeen of winterwortel zegt je hebt het over dezelfde groente. Al kan met peen ook de hele plant worden bedoeld en is de wortel dus de wortel.

 

Er zijn wel verschillende soorten wortels:

  • Winterpeen of wortel: diep oranje van kleur, groot en stevig met een volle smaak en lang houdbaar.
  • Bospeen of wortel: de zomerwortel die van juni tot oktober te koop is in Nederland. Meestal koop je ze in een bosje met het loof eraan. De bospeen is smaller en ranker van vorm dan de winterwortel en is tevens iets minder zoet van smaak.
  • De waspeen of wortel: is eigenlijk de bospeen maar dan zonder loof en zoals de naam al doet vermoeden ligt de waspeen voorgewassen in de winkel.

De wortel was niet altijd oranje. De voorvaderen van de oranjewortel zijn paars, geel, meer rood of wit van kleur.Ten tijde van de VOC werden de eerste winterpenen vanuit Irak naar Nederland vervoerd. Door met de verschillende kleuren wortel door te blijven kruizen ontstond er tenslotte de oranje winterpeen of wortel.

Voedingsfeiten op een rijtje:
Per 100 gr winterpeen:
Vet 0,3 gr waarvan 0,1 gr verzadigt vet|
Koolhydraten 5,7 gr waarvan suikers 3,1 gr
Vezels 3,3 gr
Magnesium 7 mg
Kalium 290 mg
Calcium 31 mg
Fosfor 29 mg
Vit C 3 mg

De wortel bevat veel betácaroteen. Dit wordt vaak verward met vitamine A. Let echter op het is geen vitamine A maar als het ware de voorloper of ook wel pro vitamine A genoemd.  In het lichaam kan betácaroteen namelijk worden omgezet in vitamine A.

Vitamine A heeft een positieve werking op de functie van de ogen of preciezer gezegd vitamine A is goed voor het netvlies in de ogen. Vitamine A is namelijk nodig om het licht goed door te kunnen geven aan je hersenen via het netvlies.

Uit verschillende studies en onderzoeken blijkt dat het eten van de oranje wortel een gunstige invloed heeft op het voorkomen van hart en vaatziekten of wel de risico’s zelfs met 35% kan verminderen.

Mijn leefstijl advies is: de winterwortel is een geliefde groente voor het maken van een echte Hollandse hutspot. Weet je dat je hutspot nog lekkerder en gezonder wordt als je de aardappel vervangt door een zoete bataat. Je omzeilt de aardappel die nachtschade is en je versterkt de zoete smaak van de stamppot door de zoetere smaak van de zoete bataat. Dus hutspot op z’n Hollands met zoete baat i.p.v. aardappel is een perfecte combinatie.

Mijn gezonde voeding praktijk tip is: wortelen kun je rauw en gekookt eten. De voordelen van gekookt zijn dat de betácaroteen beter opgenomen kunnen worden.
Door de wortel te combineren met olie kan de betácaroteen beter worden omgezet in het lichaam naar vitamine A. Een reden te meer om de wortel in een salade te combineren met een mooie extra vierge olijfolie en de gekookte wortel te combineren met een klontje roomboter.
De wortel is door zijn zoete smaak ook prima geschikt om te verwerken in gebak en andere zoete gerechten. Ik maakte er een wortelcake van, waarvan het recept is te vinden bij dit (w)eetje. Hoe mooi…. lekker zoet en zonder tarwemeel dus ook nog eens een mooie traktatie voor gluten gevoelige mensen onder ons.